ကမၻာ့အလွဆုံးဘာသာစကားေတြထဲမွာ ျမန္မာအကၡရာဟာနံပါတ္(1)အလွဆုံးအျဖစ္ဗိုလ္စြဲနိုင္ငံတနိုင္ငံခ်င္းစီမွာကိုယ့္နိုင္ငံကိုယ္စားျပဳတဲ့နိုင္ငံေတာ္အလံတခုစီရွိသလိုပဲအေျခခံဘာသာစကားေတြ၊အကၡရာေတြ၊သေကၤတေတြလည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတတ္ၾကပါတယ္။
8ရာစုတည္းကရွင္သန္ေနထိုင္ခဲ့တဲ့Phoenician ေတြ ေခတ္မွာတင္ပဲအကၡရာသေကၤတေတြဘာသာစကားေတြစတင္ ေပၚေပါက္လာေနခဲ့ၿပီေလအဲ့ဒီေနာက္ကေနအီဂ်စ္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ေခတ္ကာလမွာလည္းသေကၤတအကၡရာေတြနဲ႕
ဘာသာစကားေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးက်ယ္ျပန႔္လာရင္းဒီေန႕ေခတ္မွာဆိုနိုင္ငံတိုင္းက သူ႕ဘာသာစကား၊စာေပ၊အကၡရာေတြနဲ႕ရွိေနပါၿပီလြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္2500မွာLatinအကၡရာက ေနရာအႏွံ႕အျပားတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သုံးခဲ့တာေၾကာင့္
တျခားဘာသာစကားေတြ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရပါတယ္အဲ့ဒီေနာက္ ေရာမအင္ပါယာေပၚလာၿပီးအကၡရာေတြသင္ၾကားမႈ ေျပာင္းလဲလာတယ္ဒါေပမယ့္အဲ့ဒါကလည္းတြက္ခ်က္ရခက္တာမို႔အဲ့ဒီေနာက္အကၡရာေတြဘာသာစယကားေတြအမ်ားႀကီး ေပၚလာပါတယ္။
အဲ့ဒီထဲမွာမွဆန္ဖရန္စစၥကိုမွာအေျခစိုက္တဲ့ ေျမာက္အေမရိကဒစ္ဂ်စ္ဒယ္မီဒီယာကုမၸဏီနဲ႕ခရီးသြားကြန္ယက္ ျဖစ္တဲ့Matador Networkက2020မွာတင္ျပတဲ့ေဆာင္းပါးအရအလွဆုံးလို႔သတ္မွတ္ခံရတဲ့ဘာသာစကား(5)ခုကေတာ့
(1)Burmese ျမန္မာဘာသာစကားဘယ္ဘက္ကိုၾကည့္ၾကည့္လုံးလုံးဝိုင္းဝိုင္းေလးနဲ႕ခ်စ္စရာ ေကာင္းတဲ့အျပင္ ေခါက္ခ်ိဳးလည္းညီၿပီးနာရီလက္တံတဖက္တည္းကိုလွည့္တဲ့ဘာသာစကားမို႔ ျမန္မာဘာသာစကားကအလွဆုံးလို႔
နာမည္ႀကီးပါတယ္။ဗ်ည္း33လုံးနဲ႕သရ8လုံးရွိပါတယ္(2)Sinhalese သီရိလကၤာစကားအက်ယ္ျပန႔္ဆုံးဘာသာစကားလို႔လူသိမ်ားပါတယ္သူ႕ဆီမွာအေသးငယ္ဆုံးစာသားေတြခြဲေပးတဲ့အသံကြဲေတာင္အမ်ိဳး50 ေလာက္ရွိပါတယ္။
အဲ့ထဲက38မ်ိဳးကို ေခတ္မီစာေရးသားနည္းအတြက္သုံးပါတယ္သူ႕ဆီမွာလည္း Sanskrit နဲ႕အိႏၵိယဘက္က ေမြးစားထားတဲ့Paliဆိုၿပီး၂မ်ိဳးထပ္ကြဲပါတယ္(3)Georgian(ေဂ်ာ္ဂ်ီယာဘာသာစကား)တူရကီနဲ႕႐ုရွား
နိုင္ငံၾကားမွာရွိေပမယ့္ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာနိုင္ငံမွာလည္းသူ႕ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကားနဲ႕သူပါသူ႕ဘာသာစကားေရာအကၡရာေရာက႐ုရွားဘက္ကလႊမ္းမိုးမႈကိုခံခဲ့ရပုံတူပါတယ္ဗ်ည္းအကၡရာ38လုံးရွိေပမယ့္5လုံးကေတာ့ ေခတ္မမီေတာ့ဘူးလို႔
ဆိုပါတယ္။ ေရးဆြဲနည္းကေတာ့ဘယ္မွညာသို႔ ေရးရတာ ျဖစ္ပါတယ္(4) Tagalogဖိလစ္ပိုင္ဘာသာစကားIndo Europeanဘာသာစကားကေန ကြဲထြက္လာတဲ့Tagalogဘာသာစကားကခုေနာက္ပိုင္းသုံးတဲ့Spanish စကားမတိုင္ခင္ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ေပၚတဲ့ဘာသာစကားပါ။
သူ႕ကို ေရးနည္းကေတာ့နဂိုက ေအာက္ကေနအေပၚကိုပင့္တင္ ေရးရတာကေန ခုေတာ့ဘယ္ကေနညာကို ေျပာင္းလဲ ေရးသားနည္းအျဖစ္တြင္က်ယ္လာၿပီးအကၡရာေတြကို90လွည့္ခဲ့ၾကပါတယ္တဲ့သူလည္းစတုတၱအလွဆုံးထဲပါခဲ့ပါတယ္။
(5)Hanacarakaအင္ဒိုနီးရွားဘာသာစကားအင္ဒိုနီးရွားJavaကြၽန္းဆြယ္ကေနဒီဘာသာစကားကိုစတင္ၿပီးအနီးနားကြၽန္းဆြယ္ေတြကို ပ်ံ့ႏွံ႕ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္အဲ့ဒီေနာက္မွာအင္ဒိုနီးရွားအာဏာပိုင္ေတြက19နဲ႕20ရာစုမွာ အတည္ျပဳဖို႔ႀကံေနတုန္းပဲ
ဒုတိယကမၻာစစ္ဝင္လာၿပီးဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕လႊမ္းမိုးမႈေတြေၾကာင့္Hanacarakaဘာသာစကားအတည္ျပဳဖို႔ပ်က္ယြင္းခဲ့ၿပီးအဲ့ဒီေနာက္Latinဘာသာစကားကို ေျပာင္းလဲအသုံးျပဳခဲ့ရပါတယ္ခုခ်ိန္ထိအစိုးရကလမ္း
တံတားေတြရဲ႕Sign ေတြမွာနဲ႕အစိုးရစာသင္ေက်ာင္းေတြမွာသင္ၾကားဖို႔တိုက္တြန္းေနတုန္းပါပဲသူ႕ကိုJavanese Alphabet လို႔လည္း ေခၚပါတယ္။ျပန္လည္မွ်ေဝျခင္း ျဖစ္ပါသည္Lin Maw
